İş Güvenliği ve Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamında verilen temel yangın eğitimleri, işyerlerinde yangından korunmanın temelini oluşturmaktadır. Eğitimin geçerlilik süresi, mevzuatlardaki güncellemeye göre değişmektedir. İş hayatında maddi ve manevi büyük kayıplar yaratan yangın felaketinden korunmak amacıyla gerçekleştirilen bu eğitimlerde, Acil Durum Ekiplerinin organizasyonu, yangınların önlenmesi, başlangıç anında nasıl müdahale edilmesi gerektiği ve yangın anında doğru davranış tarzlarının benimsenmesi hakkında eğitim verilir.

 

Yangından Korunma ile İlgili Genel Bilgiler ve Tarihçesi

 Tarihsel olarak ilk yangın önleme tedbirlerinden biri, dönemin yöneticileri tarafından, evlerdeki tüm yanan ateşlerin gece batmadan önce söndürülmesi üzerine bir karar çıkartılmasıydı. Örneğin İngiltere, Oxford’da, 872 senesinde yetkililer vatadanşların gece boyunca iç mekanlarda yanan tüm ateşleri söndürmeleri için günbatımında devreye girmek üzere bir yasak çanı (curfew bell) çalınmasını emrettiler (Bugbee 1978). Aslında, ‘’curfew’’ sözcüğü, kelimenin tam anlamıyla “ateşi söndür” anlamına gelen Fransızca ‘’couvre feu’’ ‘dan türetilmiştir.

 Yangın felaketinin nedeni genellikle yanıcı maddeler ile bir ateşleme kaynağını bir araya getiren insan eyleminin sonucudur (örneğin, ısı kaynaklarının yanında depolanan kağıt atıklar veya açık alevlerin yakınında kullanılan uçucu, yanıcı sıvılar gibi).

 Yangınların ortaya çıkması, yakıt yani yanıcı madde ve ateşleme kaynağı ile bu ikisinin hava veya başka bir oksitleyici varlığında bir araya gelmesini sağlayacak bir çeşit mekanizmanın varlığını gerektirir. Yanıcı madde miktarlarını azaltmak, ateşleme kaynaklarını ortadan kaldırmak veya yakıt ve ateşleme kaynaklarının bir araya gelmesini önlemek için stratejiler geliştirildiğinde, yangın kayıpları ve insan ölümü ile yaralanmaları azaltmak mümkündür. 

 Son yıllarda yangın felaketi konusunda yangınların başlamadan önlenmesi konusuna giderek artan bir vurgu yapılmaktadır. Yangınları başlamadan önlemek, başladıktan sonra kontrol etmekten veya söndürmekten daha kolay ve daha ucuzdur. Bu, ABD’de NFPA tarafından geliştirilen Yangın Güvenliği Kavramları Ağacı’ nda da (NFPA 1991; 1995a) gösterilmiştir. Yangın güvenliği konusundaki bu sistematik yaklaşım, işyerlerindeki yangın ölümlerinin ve yaralanmalarının azaltılması gibi amaçların, ateşleme kaynaklarının kontrol edilmesiyle veya yangının etkisinin yönetilmesiyle sağlanabileceğini göstermektedir.

 Yangından korunmanın temelinde kaçınılmaz olarak insan davranışlarını değiştirmek bulunur. Bu, en son eğitim kılavuzlarını, standartları ve diğer eğitim materyallerini kullanarak yönetim tarafından desteklenen yangın güvenliği eğitimi gerektirir. Pek çok ülkede ve de ülkemizde bu tür stratejiler yasalarla pekiştirilmektedir. Şirketlerin çalışanlara karşı iş sağlığı ve güvenliği taahhüdünün bir parçası olarak yasal yangın önleme hedeflerini karşılamaları gerekmektedir.